موقعیت جغرافیایی استان ایلام در جنوب غربی ایران، با مساحت ۲۰ هزار و ۱۳۳ کیلومتر مربع حدود ۱/۲ درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است. این استان از غرب با کشور عراق، از جنوب با استان خوزستان، از شرق با استان لرستان و از شمال با استان کرمانشاه همسایه است. مرکز استان ایلام، شهر ایلام است. استان در منطقه ای کوهستانی و در حاشیه جنوب غربی رشته کوه زاگرس قرار گرفته است. بخش عمده این استان را مناطق کوهستانی و یا تپه های ماهوری تشکیل داده که با شیب تندی به دشتهای کم ارتفاع منتهی می گردد. از مهمترین کوه های این استان می توان به «رشته کوه کبیرکوه» در شمال غرب و جنوب شرق، «کوه های مانشت» در شمال ایلام و بالاخره «کوه های شهان و بانکول» در شمال استان اشاره کرد. موقعیت اجتماعی و اقتصادی بدلیل وجود چاه های نفتی، پالایشگاه های گاز، واحد پتروشیمی و شهرک های صنعتی در استان ایلام، ایلام جزو استان نفت خیز ایران محسوب می شود. این استان دارای ۱۱ درصد منابع گاز ایران است و روزانه ۱۵۴ هزار بشکه نفت خام از چاه های نفتی دهلران استخراج و از طریق لوله به پالایشگاه ها در جنوب ایران منتقل می کند. جاذبه هاى طبیعى و تاریخى استان ایلام به سبب واقع شدن در غرب کوههاى زاگرس و وجود رودخانه هاى متعدد از جلوههاى طبیعى زیبائى برخوردار است. کوههاى سر سبز این استان چهره استان را بسیار زیبا نموده است رودخانههاى این استان طبیعت زیبایش را افزون ساخته. کوههاى استان یکى از مهمترین جاذبه هاى طبیعى استان محسوب میشوند و مهمترین آنها عبارتند از: کبیر کوه در ایلام، دینار کوه در دهلران، کوه انادان در شمال غربى دهلران، سرخ کوه در مهران، سیاه کوه در شمال شرقى دهلران، کوه ما نشست در شمال شرقى ایلام و کوه دالپرى در شرق دهلران. رودخانه هاى استان یکى دیگر از جاذبه هاى طبیعى استان میباشد و مناظر زیبائى را بوجود می آورند. رودخانه سیمره، گدارخوش، کنجانچم، گاوى، رودخانه سده، رودخانه میمه. یکى دیگر از مواهب طبیعى استان ایلام، جنگلهاى بلوط و بادام و بنه در دامنه ها و شیب تند کوهها است. این جنگلها مناظر بسیار زیبائى را در استان بوجود آورده اند. یکى دیگر از جاذبه هاى طبیعى استان، غارها مى باشند. غار خفاش در جنوب شرقى دهلران یکى از این جاذبه هاى طبیعى است. چشمه هایى چون چشمه قیر در جنوب شرق دهلران و چشمه آبگرم در دهلران از جمله آثار طبیعى استان میباشد. آثار تاریخى در این استان از دوره هاى مختلف تاریخ، آثارى از قبیل قلعه، پل، تپه، مسجد، امام زاده، شهر باستانى و... وجود دارد که هر کدام بیان کننده گوشه هایى از تاریخ ایران و به خصوص تاریخ این منطقه مىباشد. مهمترین جاذبه هاى تاریخى استان ایلام عبارتند از: مساجد، بقاع متبرکه و امام زاده ها، بقعه جابر در دره شهر، بقعه مهدى صالح در روستاى ماژین، مقبره بابا سیف الدین در روستاى ارمر، امام زاده سید ابراهیم در پهله از توابع دهلران، امام زاده على صالح در صالح آباد مهران، امام زاده سید محمد عابد در ملکشاهی، امام زاده سید حسین در مهران، مسجد والى در شهر ایلام، قلاع تاریخى، قلعه اسماعیل خان در شهر ایلام، قلعه والى در شهر ایلام، قلعه قیران، قلعه امیر آباد، قلعه حسین آباد، قلعه سام، قلعه شیاق، پل تاریخى چم نمشت در دره شهر، پل ساسانى در دره شهر، پل گاومیشان در دره شهر. خرابه هاى شهر گمگم در ایوان بر روى کوه بانکول، خرابه هاى شهر اریوحان در دشت ایوان، شهر تاریخى دره شهر در دره شهر، شهر باستانى ماژین در جلو تنگ ماژین، آتشکده سه پا در شهرستان ایوان، آتشکده دره شهر در شرق دره شهر. صنایع دستی در استان ایلام با توجه به فراوانى مواد اولیه صنایع دستى، مخصوصا پشم، صنایع دستى در بین روستائیان، عشایر و سایر اهالى استان ایلام رواج دارد. صنایع دستى در اقتصاد منطقه نقش مهمى دارند. پس از کشاورزى و دامدارى، بیشترین سهم درآمد مردم از صنایع دستى است. مهمترین صنایع دستى استان ایلام عبارت اند از: قالى، نمد، گلیم، جاجیم، زیلو (لى)، پارچه بافى یا زربافى، هورسبان (خورجین بزرگ)، هگبه (خورجین کوچک)، هورجک (خورجین)، سیاه چادر، گیوه، ریسندگی و ... قالى ایلام از نظر بافت جزو نفیسترین و کم نظیرترین بافته هاى ایران میباشد. اکثر تولیدات استان در این زمینه، راهى بازارهاى خارجى میشود. مراکز عمده تولید تجارت قالى در شهرهاى ایلام، ایران، دره شهر، بدره ملکشاهى و دهلران است. |